Opóźniony rozwój mowy

Gdy dziecko mówi mniej niż rówieśnicy

Więcej informacji o rozwoju mowy dziecka

Każde dziecko rozwija się w swoim indywidualnym tempie. Normy rozwojowe, choć bardzo przydatne, nie mogą w pełni wyznaczyć nam sztywnych ram rozwoju konkretnego dziecka. Na rozwój każdej sfery, w tym rozwój mowy, patrzymy całościowo – uwzględniając rozwój innych sfer – ruchowej, intelektualnej, emocjonalnej i społecznej. Dopiero takie kompletne spojrzenie daje nam możliwość podjęcia ostatecznej decyzji na temat tego, czy dziecko potrzebuje regularnej pracy ze specjalistą.

Kiedy mówimy o opóźnionym rozwoju mowy?

O opóźnionym rozwoju mowy mówimy, gdy sposoby komunikacji dziecka są opóźnione w stosunku do wieku o co najmniej 6 miesięcy. Może objawiać się to zbyt małym zasobem wydawanych dźwięków czy słów, ale też słabszym rozumieniem tego, co osoby z otoczenia mówią do dziecka. Podczas wywiadu i badania zawsze szukamy przyczyny opóźnionego rozwoju mowy (ORM) i sprawdzamy wszystkie możliwości. Nie zawsze udaje nam się zdiagnozować przyczynę ORM, jednak najczęściej są to:

Przytkane kanaliki słuchowe, przerośnięte migdałki podniebienne, co skutkuje gorszą jakością słyszenia.
Skrócone wędzidełko języka, co zdecydowanie ogranicza ruchliwość tego narządu.
Zaburzenia w zakresie przetwarzania zmysłowego, które utrudniają rozwój bardziej precyzyjnych i skomplikowanych funkcji, takich jak mowa.
Przedłużone stosowanie smoczka, butelki.
Czynniki wynikające z działań otoczenia - zbyt duża ilość mediów, stwarzanie utrudnionych warunków do sprawnej komunikacji.
Inne, takie jak: niedosłuch, wady narządów mowy, porażenia, traumatyczne doświadczenia.

Zdarza się, że opóźniony rozwój mowy towarzyszy poważniejszym zaburzeniom, takim jak niepełnosprawność intelektualna, całościowe zaburzenia rozwoju.

Nie zawsze udaje nam się znaleźć przyczynę opóźnionego rozwoju mowy, jednak zawsze możemy podjąć działania, które wesprą rozwój mowy dziecka i pomogą mu osiągnąć pełną sprawność, adekwatną do jego wieku.

Etapy rozwoju mowy

Pierwszy rok życia

dziecko szuka źródła dźwięków, odwraca się w ich kierunku,
cieszy się, ożywia gdy do niego mówimy,
reaguje na zmianę tonu głosu,
maluch gaworzy "dadada", "mamama",
reaguje na proste polecenia, np. "daj",
dziecko zapytane, wskazuje mamę, tatę, postaci na obrazkach,
próbuje zwrócić na siebie uwagę dźwiękiem,
skupia uwagę na osobie, która do niego mówi,
pojawiają się pierwsze proste słowa: np. bam, am, papa, mama, tata.

Drugi rok życia

dziecko wskazuje najważniejsze części ciała,
wykonuje proste polecenia - zrób "papa",
wymawia wiele wyrazów dźwiękonaśladowczych: bam, koko, tutu, miau, hau,
powtarza wielokrotnie zasłyszane wyrazy,
pojawia się coraz więcej wyrazów,
wyrazy są upraszczane - pomijane niektóre ich części,
pojawiają się proste zdania - "mama am", "tata papa",
dziecko wymawia wszystkie samogłoski oraz spółgłoski: T, D, N, P, B, M, J, Ł co jest bazą dla bardzo bogatego słownika.

Trzeci rok życia.

dziecko wykonuje trudniejsze polecenia - np. weź plecak i chodź do taty,
rozróżnia przeciwieństwa - jest - nie ma, duży - mały,
nazywa większość znanych mu przedmiotów,
popełnia błędy gramatyczne np. idłam zamiast szłam,
buduje dłuższe i trudniejsze zdania,
stosuje zaprzeczenia: "nie ma...",
wymawia trudniejsze głoski: K, G, L,
najtrudniejsze dźwięki zamienia prostszymi: szalik - salik, czapka - capka, rower - lowel.
pojawiają się pierwsze proste słowa: np. bam, am, papa, mama, tata.

Mit 1: dziecko w końcu samo zacznie mówić

Czasami opóźniony w stosunku do wieku dziecka rozwój mowy występuje z niewiadomej przyczyny. Najczęściej zdarza się, że prędzej czy później mowa samoczynnie rozwija się z i dziecko nadgania zaległości. Nigdy jednak nie mamy gwarancji na to, że tak się stanie. Dodatkowo w takiej sytuacji przyczyna Opóźnionego Rozwoju Mowy pozostaje nieznana i może ponownie dać o sobie znać w wieku szkolnym. Wtedy praca nad jej wyeliminowaniem będzie już trudniejsza (choć nie niemożliwa!), a wyzwania mogą przysporzyć dziecku wielu trosk. Jeśli mowa nie rozwinie się, to czekając, tracisz cenny czas, który można wykorzystać na wsparcie rozwoju dziecka i szybsze rozwiązanie problemu.

Mit 2: Chłopcy mówią później

Normy rozwojowe dla chłopców i dziewczynek są takie same. Faktycznie zdarza się, że chłopcy stymulowani częściej do zadań technicznych, interesują się mniej kontaktem społecznym, a dziewczynki – częściej zagadywane i „ciągnięte za język” mówią więcej. Nie jest o jednak norma i zupełną nieprawdą jest to, że chłopcy z jakiegoś powodu po prostu mówią później.

Mit 3: Ja mówiłem później - moje dziecko też może

Genetyka jest bardzo ważna i zawsze pytamy w wywiadzie o historię rozwoju rodziców, choroby występujące w rodzinie itp. Jednak na opóźnienie w rozwoju mowy ma wpływ wiele czynników i to, że rodzice w końcu zaczęli mówić nie gwarantuje nam, że tak samo stanie się w przypadku dzieci.

Skorzystaj z usługi

Umów się na wizytę

Poznaj nowoczesną metodę Tomatisa

Trening polega na podawaniu przez specjalne słuchawki dźwięków w postaci głosu lub muzyki. Kluczowy jest fakt, że dźwięki te są filtrowane - odcinane są wysokie lub niskie częstotliwości, by aktywować obszary kory mózgowej odpowiedzialne za konkretne umiejętności.

Dowiedz się więcej